niedziela, 12 czerwca 2011

Bonus: Trzy po trzy para 15

Zawsze mi się wydawało, że kupowanie dywanów to lekki obciach, ale te cholerne perskie dywany mają niezwykłą moc. Tutaj są nierozerwalnym elementem kultury i codziennego życia. Ludzie modlą się na nich, siedzą, jedzą i śpią. Dywan może każde zwykłe pomieszczenie zamienić w świątynię. W niektórych zaułkach bazarów, które w zasadzie nie zmieniły się od setek lat, sklep przy sklepie, całe sterty dywanów. Rozkłada się je po kolei, można o nich słuchać godzinami. Każdy ma swoją historię, swoje znaczenie oraz swój czas i wysiłek powstawania. Kiedy wreszcie przyjrzysz się takiemu dywanowi z bliska, dotkniesz, połazisz po nim na bosaka (nikt nie wejdzie tu na dywan w butach), no to po prostu chcesz mieć taki kawałek Persji w domu. No i tak pogadałem z jednym miłym panem i pomyślałem, że wrzucę garść informacji o dywanach. Z pozdrowieniami od Freda.
Mehrded Fered
 
Przede wszystkim dywany dzielimy na nomadyjskie i miejskie. Dywany nomadów pochodzą głównie z okolic Mashhadu, z pogranicza Turkmenistanu i Afganistanu oraz z południowego zachodu kraju. Mocno odróżniają się od dywanów z miasta. Nie mają żadnego konkretnego wzoru. Są impresją nt. wydarzeń, wspomnień, zapamiętanych obrazów, etc. Robione są głównie z wełny, czasami z bawełny. Wełna w ich przypadku jest specyficzna. Owcza, kozia lub wielbłądzia, ale tylko z karku i gardła zwierzęcia. Czyli z miejsc gdzie wełna jest najlepszej jakości. Jakość plecenia można zobaczyć z drugiej strony dywanu. Powinno być wysokiej jakości, bardzo gęste, ale w przypadku dywanów nomadów nie przywiązuje się do tego zbyt wielkiej wagi. Tkanin do tych dywanów nie barwi się. Wykorzystuje się tylko naturalne kolory wełny. Dlatego ich wzory są zwykle białe, szare, czarne, brązowe albo piaskowe (w przypadku wełny wielbłądziej). Dywany nomadów miewają za to bardzo różne rozmiary, od standardowych 1x1,5 m przez 1x21 m lub 1x30 m aż do 2,5x30 m. Są wykonywane tylko przez kobiety. Czasami korzystają one z igieł, ale najczęściej pracują wyłącznie rękami. 

Dywany z miasta są robione według określonych standardów i wzorów. Dywany z poszczególnych regionów, takich jak Esfahan, Tabriz, Qom, Nain czy Sarab znacznie różnią się od siebie. Różnią się bazą, sposobem tkania, rodzajem materiału. Może to być wełna, jedwab, bawełna oraz różne mieszanki. Aby poznać jakość dywanu i jego pochodzenie można wręcz policzyć sploty. Na każdy centymetr kwadratowy dywanu musi przypadać od 100 do 140 splotów. Dywan o wymiarach 1x1,5 m, z czystego jedwabiu, robi się około 1 roku. Licząc każdego dnia 8 godzin pracy. Im większy jest dywan i im bardziej zaawansowana jest praca, tym ciężej się go plecie. Różne są też sposoby plecenia w zależności od materiału. W przypadku wełny mogą to być np. sploty tureckie, sploty nomadyjskie, różne kierunki splotów. W przypadku dywanów miejskich bardzo istotny jest kolor. Do barwienia tkanin używa się, m.in. skóry granatu, szafranu, pistacji, henny, kurkumy, itp. Dywany z miasta rozróżnia się po rodzaju wzorów. Np. te z Esfahanu najczęściej mają wzory geometryczne, zaczerpnięte z wystrojów meczetów, z mozaik, często są to wzory arabskie. Często powtarza się motywy z kopuły meczetu z wyraźnie zaznaczonym centrum dywanu, jako świadectwa boga i jego mocy. Najczęstsze kolory to czerwony i kremowy, a także granatowy. Esfahańskie dywany wyrabia się głównie z jedwabiu i wełny. Dywany jedwabne z Qom wytwarza się wyłącznie z jedwabiu znad Morza Kaspijskiego. Nie do pomyślenia jest np. użycie jedwabiu chińskiego. W dywanach z Nain podstawą jest bawełna, do której dodaje się wełnę i jedwab.

Ważne jest też znaczenie kolorów dywanów. I tak:
Zielony: święty kolor Proroka Mahometa, używany na dywanach po których najmniej lub w ogóle się nie chodzi, oznacza nadzieję, odnowienie, życie
Czerwony: piękno, bogactwo, odwaga, szczęście, radość, wiara
Niebieski: siła, samotność, jako aluzja do życia po życiu
Pomaranczowy: pokora, pobożność
Żółty: słonce, radość życia
Biały: czystość
Czarny: zwykle tylko na brzegach, żałoba, zniszczenie
Złoty: moc, bogactwo
Brązowy: płodność

To już teraz rozumiem dlaczego najpopularniejsze dywany są czerwone a logo Allianz niebieskie.

Ceny dywanów zaczynają się od 1500$. Ten wielki na zdjęciu powstawał 4 lata. Jego cena to 4500$.
A, i nie kupujcie dywanów z Tabriz, bo to szajs, który posłuży wam najwyżej 5-10 lat.


Od lewej wiszące: Isfahan, Isfahan, Mashhad, Bakhtiari, Azerbejdżan, Bakhtiari (wielki)

3 komentarze:

  1. ten dolny dywan z kopułą meczetu i grą swiateł naprawdę mocny...

    OdpowiedzUsuń
  2. jest jeszcze jeden podstawowy podział dywanów - robione ręcznie i maszynowo :-)
    a jeśli chodzi o ceny to na bazarze w teheranie kupiłem znacznie taniej. ale generalnie podoba mi się ten wykład bo ja się aż tyle nie dowiedziałem.

    OdpowiedzUsuń
  3. Bardzo fajnie napisane. Jestem pod wrażeniem i pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń